Vallend sterrenspektakel: de Geminiden, het lichtspektakel van het jaar

Foto: de geminiden door Asim Patel

De Geminiden, de meest indrukwekkende meteorenvertoning op het noordelijk halfrond, zullen in de weken van december zichtbaar zijn en een spectaculair spektakel met vallende sterren bieden.

Bereid je voor op een spectaculair ruimtespektakel, terwijl meteoren van de Geminiden-meteorenregen door de lucht schieten. De Geminiden, de meest indrukwekkende meteorenshow op het noordelijk halfrond, is al begonnen, maar verwacht halverwege december zijn hoogtepunt te bereiken voor een show die je gewoon niet mag missen.

Dit indrukwekkende spektakel, dat de Perseïden in augustus overtreft, loopt van 19 november tot 24 december, maar zal naar verwachting tussen 13 en 14 december zijn hoogtepunt bereiken. Verwacht op deze sterrennacht records van 120 vallende sterren per uur te zien. Nog beter nieuws is dat er op 15 december een volle maan wordt voorspeld, wat betekent dat er een heldere maan en een heldere hemel zou moeten zijn voor het hemelse meesterwerk.

Wat zijn de Geminiden en waar komt de naam vandaan?

Maar wat zijn de Geminiden precies? Zoals de naam al doet vermoeden en voor iedereen die van horoscopen houdt, is de Geminiden-meteorenregen vernoemd naar het sterrenbeeld Tweelingen. De meteorenregen is zichtbaar sinds het midden van de 19e eeuw en duurt meestal enkele weken, met een belangrijke piek, wanneer het in volle glorie te zien is.

De Geminiden-meteorenregen heeft bekendheid verworven vanwege de overvloedige lichtweergave van meer dan 100 vallende sterren per uur op piekavonden. Ze verschijnen als felgele of witte strepen, soms zelfs groen als je een scherp oog hebt en in die ene fractie van een seconde naar boven kijkt. Volgens de American Meteor Society bewegen ze zich met een snelheid van 34 kilometer per seconde.

Vallende sterren zijn geen magische verschijnselen (zoals sommigen misschien willen denken), maar worden eerder veroorzaakt doordat meteoroïden de atmosfeer van de aarde raken en daardoor energie krijgen en opwarmen, waarbij energie vrijkomt in de vorm van licht. De Geminiden onderscheiden zich omdat de bron van de meteoroïden geen komeet is, maar eerder een asteroïde en in dit geval asteroïde 3200 Phaethon, die elke 1,4 aardse jaren om de zon draait. Hij werd pas in 1983 ontdekt en experts stelden vast dat zijn baan overeenkwam met die van het spoor van puin dat Geminid rond de zon achterliet. NASA heeft echter gezegd dat Phaethon hetzelfde gedrag vertoont als een komeet, in die zin dat hij helderder wordt wanneer hij de zon nadert, waarbij verdampt natrium vrijkomt.

Kijk na 22.00 uur naar het zuidoosten aan de hemel om Geminiden te zien

Om een glimp van dit oogverblindende fenomeen te kunnen opvangen, moet je tijdens de eerste week van december na 22.00 uur naar het zuidoosten aan de hemel kijken en vanaf 22 december opnieuw. Om vallende sterren te zien, heb je een wolkenvrije hemel nodig. Daarom zou 13 tot 14 december de perfecte avond kunnen zijn. Zorg ervoor dat je wollen kleding meeneemt, want de temperaturen kunnen fris zijn en neem warme dranken met je mee en pauzes neemt.

Hoe hoger of verder weg van lichtvervuiling, hoe beter en houd je telefoon uit de buurt. Heldere schermen en kunstlicht zullen het licht uit de lucht alleen maar verduisteren.

De beste plekken om de Geminiden in Andalusië te bekijken

 

Geminiden-meteorenregen van Asim Patel

 op Wikipedia

Op de avonden van 14 en 15 december zal misschien wel het meest wonderbaarlijke hemelse spektakel van het jaar plaatsvinden: de Geminiden-meteorenregen. Om er zeker van te zijn dat geen van uw wensmogelijkheden gemist wordt, is hier een lijst van enkele van de Starlight-reservaten van Andalusië, waar de donkere, lichtvervuilingsvrije hemel u in staat stelt de kosmische lichtshow duidelijk in al zijn pracht te bekijken, zoals samengesteld van Diario de Sevilla.

Hoewel zichtbaar op het noordelijk halfrond, wordt de Geminiden meteorenregen, de enige jaarlijkse meteorenregen die wordt geproduceerd door een asteroïde in plaats van een komeet, gemakkelijk overstemd door lichtvervuiling in de stad.

Maar met glanzende sporen van wit, geel en groen, en een maximaal mogelijke frequentie van 150 vallende sterren per uur, is het zeker de moeite waard om de decemberkou te trotseren voor een reis naar het land om de Geminiden te bekijken.

Afhankelijk van waar je verblijft liggen deze reservaten wel ver van uw verblijfplaats en is het te moeilijk om daar tijdens de nachten van 14 en 15 december naar toe te gaan. Zoek dan een donker hoekje op in uw buurt en men kan dan evengoed genieten van deze Geminiden-meteorenregen.

Wat is een Starlight-reservaat?

Een sterrenlichtreservaat, zoals beschreven op de website van de Starlight Foundation, is een “beschermd natuurgebied waar een verbintenis tot bescherming van de kwaliteit van de nachtelijke hemel en de toegang tot sterrenlicht is gevestigd.” Starlight-reservaten zijn begonnen met de internationale ‘Verklaring ter verdediging van de nachtelijke hemel en het recht op sterrenlicht’, geschreven in 2007 door vertegenwoordigers van een aantal organisaties, met als doel astronomie te promoten als een toegankelijke vorm van toerisme.

Starlight Reservaat van de Sierra Morena

Andalusië, de regio van continentaal Europa die het dichtst bij de evenaar ligt, is misschien wel een van de beste sterrenkijkzones van het continent, met veel hemellichamen die alleen vanuit deze regio zichtbaar zijn. Nergens kun je beter van deze omstandigheden profiteren dan in de Sierrade Monte, die zich uitstrekt langs de noordelijke delen van de provincies Jaén, Córdoba, Sevilla en Huelva. Het is een van de grootste Starlight-reservaten ter wereld, met een lengte van meer dan 400 kilometer en een oppervlakte van ruim 400.000 hectare. Het certificaat van het reservaat, goedgekeurd door UNESCO, stelt dat er vrijwel geen sprake is van lichtvervuiling, waarbij meer dan 60 procent van de nachten helder is en het niveau van duisternis vergelijkbaar is met dat van de beste observatoria ter wereld.

Starlight Reservaat Sierra Sur de Jaén

“Tussen de bergen en ravijnen van het Sierra Sur Starlight Reservaat schitteren de sterren als vuurtorens in de duisternis en de schone en transparante lucht maakt het observeren van de hemel een unieke ervaring”, aldus de officiële overheidswebsite van dit reservaat. Gelegen in de ruige bergen van de provincie Jaén, telt Sierra Sur 10 gemeenten die zijn aangewezen als officiële wereldsterrenbestemmingen. Deze steden omvatten Alcalá la Real, Alcaudete, Castillo de Locubín, Frailes, Fuensanta de Martos, Martos, Valdepeñas de Jaén, Jamilena, Torredelcampo en Los Villare. Lokale organisaties zoals de Hubble Astronomical Association of Martos coördineren gemeenschapsactiviteiten en publieke observaties om bewoners en bezoekers te helpen het meeste uit de donkere hemel van dit unieke landschap te halen.

Starlight Reservaat Los Pedroches

Los Pedroches, het nieuwste sterrenlichtreservaat van Spanje, werd in 2016 ingehuldigd en ligt in Córdoba en behoort tot de gemeenten Cardeña, Santa Eufemia, Torrecampo, Pedroche en Belalcázar. Verspreid over het reservaat zijn talloze parken en open ruimtes waar bezoekers veilig van de sterren kunnen genieten. Bovendien biedt de Starlight Foundation vooraf ingestelde astro-toeristische routes die sterrenkijkers kunnen volgen om hun ervaring te verbeteren. Lees meer op de website van de stichting. De site is eentalig Spaans.