Waarom bieden Spaanse banken plotseling voordelige leningen bieden

Banken in gans Spanje en de rest van Europa stropen de mouwen op, trekken de portemonnee open en verstrekken leningen tegen gunstigere voorwaarden in een poging de volgende grote financiële storm af te wenden, waarvan veel economen vrezen dat het de volgende grote financiële storm zou kunnen worden.

Terwijl de Europese Centrale Bank (ECB) zich opmaakte voor haar rentebesluit op donderdag 17 april, had de banksector de hint al begrepen en de bal aan het rollen gebracht. Veel klanten in Spanje ontvingen de laatste tijd aanbiedingen voor creditcards en zelfs hypotheekoffertes via hun bank-apps.

Krediet stroomt nu vrijer en wordt goedkoper, allemaal onderdeel van een poging om de klap op te vangen van een perfecte storm van trage groei, geopolitieke instabiliteit en handelsspanningen, aangewakkerd door de terugkeer van Donald Trumps importtirades.

Geld praat – en het zegt ‘geef uit!’

De Spaanse banken behoren tot de eersten die in actie komen, na de recente reeks renteverlagingen van de ECB, bedoeld om de wankelende economie van de eurozone nieuw leven in te blazen. Volgens de laatste Bank Lending Survey van de Spaanse centrale bank, gepubliceerd op 15 april, hebben financiële instellingen de kredietvoorwaarden voor hypotheken en zakelijke leningen tussen januari en maart 2025 versoepeld.

Dat betekent lagere rentetarieven, langere aflossingstermijnen en ruimere leenbedragen, alhoewel niet alle kredieten gelijk zijn. Consumentenleningen hebben niet dezelfde vrijgevigheid gekend, met grotendeels ongewijzigde voorwaarden. De Spaanse centrale bank merkte op dat lenen net iets minder pijnlijk is geworden als je een huis koopt of een bedrijf runt.

Is er een crisis op komst?

De verschuiving komt nu donkere wolken zich samenpakken boven de wereldeconomie. De handelsspanningen, aangewakkerd door Trumps tarieven, zetten Europa schrap voor de gevolgen. De Europese Commissie voorspelt dat de heffingen het bbp van de EU tegen 2027 met 0,6% kunnen verlagen.

Maar het zijn niet alleen Trumps tarieven die economen slapeloze nachten bezorgen. De Spaanse Fundación de Estudios de Economía Aplicada (Fedea) waarschuwt dat de crisis al om de hoek komt kijken, omdat Spanje 'er niet op voorbereid is' vanwege structurele zwakheden en aanhoudende begrotingstekorten.

De bredere economische achtergrond is niet bepaald rooskleurig. De oorlog in Oekraïne heeft al zwaar gedrukt op de groei van de EU, wat de ECB ertoe heeft aangezet haar huidige expansieve beleid te lanceren, een cyclus van renteverlagingen gericht op het stimuleren van bestedingen en investeringen, zelfs terwijl de inflatievrees op de achtergrond blijft hangen.

Hypotheken in de lift

Tot nu toe lijkt het beleid te werken. De kredietvraag is in het vierde kwartaal op rij over de hele linie gestegen, aangevoerd door een toename van het aantal hypotheekaanvragen. Bedrijven zochten ook meer financiering, voornamelijk om te investeren in vaste activa, hoewel hun kredietbehoefte minder groot was dan die van huiseigenaren. De consumptieve kredietverlening nam licht toe.

Financiële instellingen schreven deze stijgende vraag toe aan, u raadt het al, lagere rentetarieven. Op de huizenmarkt leken kredietnemers ook gemotiveerd door gunstige verwachtingen rond de huizenprijzen.

Banken verwachten in het tweede kwartaal meer van hetzelfde: stabiele leenvoorwaarden en een groeiende vraag.

Nog geen paniek over slechte schulden

Interessant genoeg melden banken, ondanks de toename van de kredietverlening, dat slechte leningen hun kredietstrategieën niet hebben aangetast. En ze verwachten dat ook niet, tenminste niet in het komende kwartaal.

Voorlopig draait alles om de klok. Banken spelen hun rol, de ECB is in de aanval en kredietnemers genieten van een zeldzame kans. De vraag is: hoe lang kan deze evenwichtsoefening duren?

De Euribor-rente daalt voor het eerst in bijna twee jaar onder de 3%

De Euribor (Euro interbancaire rente) blijft goed nieuws bieden voor hypotheekklanten, nadat hij op maandag 9 september 2024 voor het eerst in bijna twee jaar de grens van 3% doorbrak. Deze bedraagt momenteel 2,98% en registreert een daling naar een niveau dat sinds november 2022 niet meer gezien is.

De neerwaartse trend in de Euribor komt er terwijl de Europese Centrale Bank zich voorbereidt op een bijeenkomst aanstaande donderdag in Frankfurt.

De organisatie, onder voorzitterschap van Christine Lagarde, is van plan om wat de tweede renteverlaging in de eurozone zou kunnen zijn, na de goedkeuring van een eerste verlaging in juni van 4,5% naar de huidige 4,25%. Volgens analisten zou de rente met nog een kwart punt kunnen dalen.

De Euribor loopt voor op de bewegingen van de Europese Centrale Bank en beweegt zich bij deze gelegenheid naar beneden. De bancaire indicator daalde in augustus al naar 3,16%. Dit is bijna een procentpunt lager dan een jaar eerder, in de zomer van 2023, toen het nog rond de 4% lag. Het neerwaartse pad van de Euribor tot nu toe vertegenwoordigt een gemiddelde besparing van ongeveer 80 euro per maand voor gezinnen met hypotheken met variabele kredieten, een besparing van ongeveer 900 euro per jaar.

De Europese banken hadden al verwacht dat de Euribor dit laatste deel van het jaar tussen de 2,5 en 3% zou kunnen schommelen, een situatie die volgens de gegevens van maandag nog sneller kon worden verwacht dan aanvankelijk werd verwacht.

Duidelijke symptomen van verlichting

In lijn met de verwachtingen van de banken zullen klanten meer opluchting ervaren, vooral voor mensen met hypotheken met variabele rente. Deze huishoudens hebben de afgelopen twee jaar het meest geleden onder de wervelwind van rentetarieven van de Europese Centrale Bank. In de zomer van 2022, te midden van de prijzencrisis en met een inflatie die in sommige gevallen tot boven de 10% steeg, voerde de instelling de grootste renteverhoging in de kortst mogelijke tijd in haar korte geschiedenis door: van 0% naar 4,25% in minder dan 24 maanden.

Dit had een aanzienlijke impact op een groot deel van de gezinsbudgetten. In sommige gevallen stegen de hypotheekaflossingen met wel 200 tot 300 euro per maand. Hierna kwamen de regering en de financiële instellingen tot overeenstemming over de nieuwe code van goede praktijken, die maatregelen omvatte om deze situatie te verlichten, vooral onder de meest kwetsbare gezinnen. De afgelopen maanden hebben echter amper 10.000 huishoudens zich bij deze maatregelen aangesloten.

Hypotheekrente staat nu op het laagste niveau van 2024

In de week van 15 tot en met 21 juli stond het Euribor-tarief op het laagste niveau van dit jaar. Deskundigen verklaarden dat verdere dalingen worden verwacht, waardoor het een aantrekkelijk moment wordt om onroerend goed in Spanje te kopen.

Aanhoudende daling

In juni 2024 noteerde Euribor een gemiddeld tarief van 3,65 procent, waarbij de indicator het jaar begon op 3,609 procent en vervolgens steeg naar 3,671 procent in februari en 3,718 procent in maart. Sindsdien is het afgenomen, tot 3.703 procent in april en 3.680 procent in mei.

In juni verlaagde de Europese Centrale Bank voor het eerst sinds maart 2016 de rente; het percentage daalde met 0,25 punten naar 4,25 procent. Als de Euribor in juli sluit op 3,57 procent, zouden de prijzen van hypotheken met variabele rente jaarlijks een stuk goedkoper worden. In juli vorig jaar bedroeg het percentage 4,249 procent.

De effecten

Volgens de COAPI (Algemene Raad van de officiële verenigingen van makelaars in onroerend goed van Spanje) weerspiegelt de daling van het aantal hypotheken de daling van de verkoop van onroerend goed. Toch verklaarde het COAPI optimistisch te zijn over de toekomst van Spanje. “Kopers betaalden in januari van dit jaar een gemiddelde rente van 3,46 procent, terwijl ze vandaag de dag financiering krijgen tegen 3,25 procent.

Om deze reden zal er een stabilisatie van de cijfers plaatsvinden met stijgingen die een positief einde van het jaar zullen bevorderen.”

Toplanden

Spanje blijft een van de landen met de meest betaalbare hypotheken in Europa, zoals blijkt uit de gegevens van de European Mortgage Federation.

Volgens het laatste onderzoek uit 2022 heeft Spanje een gewogen gemiddelde rente van 2,02 procent. Dit cijfer plaatst Spanje slechts achter Portugal (1,93 procent), Frankrijk (1,59 procent) en Denemarken (1,11 procent). Verwacht wordt dat Spanje de rest van dit jaar en het volgende jaar in de toplijst zal blijven staan.

De Spaanse hypotheekmarkt vandaag

Vorig jaar kwam het Euribor-tarief boven de vier procent uit, maar omdat de huizenprijzen bleven stijgen, leidde dit tot een stagnatie in de sector.

2024 lijkt echter te verbeteren, Simone Colombelli, hypotheekdirecteur van iAhorro, had eerder voorspeld dat dit jaar een jaar van “herstel” voor de Spaanse hypotheekmarkt zou zijn.

Dit jaar onthulde Fotocasa dat de markt vanaf juni zal kunnen zien dat de toegang tot huisvesting verbetert naarmate de voorwaarden voor toegang tot hypothecaire kredieten worden verlaagd.

Idealista merkte op zijn beurt op dat “de rentetarieven in 2024 de daling van de Euribor beginnen te weerspiegelen, evenals de grotere concurrentie tussen banken. Deze sterke hypotheekoorlog wordt fundamenteel uitgevochten in de vaste en gemengde hypotheken, die de markt blijven domineren.”

De afgelopen twee jaar gaven zowel klanten als banken de voorkeur aan gemengde hypotheken boven een vaste of variabele hypotheek, omdat de stijging van de Euribor variabele hypotheken duurder maakte.

Gemengde hypotheken daarentegen hebben een vaste initiële looptijd van drie tot vijftien jaar en een tweede variabele periode tot het einde van de looptijd, waardoor ondanks de stijging van de Euribor zekerheid wordt geboden over het resterende bedrag.