Banken in gans Spanje en de rest van Europa stropen de mouwen op, trekken de portemonnee open en verstrekken leningen tegen gunstigere voorwaarden in een poging de volgende grote financiële storm af te wenden, waarvan veel economen vrezen dat het de volgende grote financiële storm zou kunnen worden.
Terwijl de Europese Centrale Bank (ECB) zich opmaakte voor haar rentebesluit op donderdag 17 april, had de banksector de hint al begrepen en de bal aan het rollen gebracht. Veel klanten in Spanje ontvingen de laatste tijd aanbiedingen voor creditcards en zelfs hypotheekoffertes via hun bank-apps.
Krediet stroomt nu vrijer en wordt goedkoper, allemaal onderdeel van een poging om de klap op te vangen van een perfecte storm van trage groei, geopolitieke instabiliteit en handelsspanningen, aangewakkerd door de terugkeer van Donald Trumps importtirades.
Geld praat – en het zegt ‘geef uit!’
De Spaanse banken behoren tot de eersten die in actie komen, na de recente reeks renteverlagingen van de ECB, bedoeld om de wankelende economie van de eurozone nieuw leven in te blazen. Volgens de laatste Bank Lending Survey van de Spaanse centrale bank, gepubliceerd op 15 april, hebben financiële instellingen de kredietvoorwaarden voor hypotheken en zakelijke leningen tussen januari en maart 2025 versoepeld.
Dat betekent lagere rentetarieven, langere aflossingstermijnen en ruimere leenbedragen, alhoewel niet alle kredieten gelijk zijn. Consumentenleningen hebben niet dezelfde vrijgevigheid gekend, met grotendeels ongewijzigde voorwaarden. De Spaanse centrale bank merkte op dat lenen net iets minder pijnlijk is geworden als je een huis koopt of een bedrijf runt.
Is er een crisis op komst?
De verschuiving komt nu donkere wolken zich samenpakken boven de wereldeconomie. De handelsspanningen, aangewakkerd door Trumps tarieven, zetten Europa schrap voor de gevolgen. De Europese Commissie voorspelt dat de heffingen het bbp van de EU tegen 2027 met 0,6% kunnen verlagen.
Maar het zijn niet alleen Trumps tarieven die economen slapeloze nachten bezorgen. De Spaanse Fundación de Estudios de Economía Aplicada (Fedea) waarschuwt dat de crisis al om de hoek komt kijken, omdat Spanje 'er niet op voorbereid is' vanwege structurele zwakheden en aanhoudende begrotingstekorten.
De bredere economische achtergrond is niet bepaald rooskleurig. De oorlog in Oekraïne heeft al zwaar gedrukt op de groei van de EU, wat de ECB ertoe heeft aangezet haar huidige expansieve beleid te lanceren, een cyclus van renteverlagingen gericht op het stimuleren van bestedingen en investeringen, zelfs terwijl de inflatievrees op de achtergrond blijft hangen.
Hypotheken in de lift
Tot nu toe lijkt het beleid te werken. De kredietvraag is in het vierde kwartaal op rij over de hele linie gestegen, aangevoerd door een toename van het aantal hypotheekaanvragen. Bedrijven zochten ook meer financiering, voornamelijk om te investeren in vaste activa, hoewel hun kredietbehoefte minder groot was dan die van huiseigenaren. De consumptieve kredietverlening nam licht toe.
Financiële instellingen schreven deze stijgende vraag toe aan, u raadt het al, lagere rentetarieven. Op de huizenmarkt leken kredietnemers ook gemotiveerd door gunstige verwachtingen rond de huizenprijzen.
Banken verwachten in het tweede kwartaal meer van hetzelfde: stabiele leenvoorwaarden en een groeiende vraag.
Nog geen paniek over slechte schulden
Interessant genoeg melden banken, ondanks de toename van de kredietverlening, dat slechte leningen hun kredietstrategieën niet hebben aangetast. En ze verwachten dat ook niet, tenminste niet in het komende kwartaal.
Voorlopig draait alles om de klok. Banken spelen hun rol, de ECB is in de aanval en kredietnemers genieten van een zeldzame kans. De vraag is: hoe lang kan deze evenwichtsoefening duren?