Het Spaanse Constitutionele Hof keurt de amnestiewet, op drie kleine uitzonderingen na, goed

Het Spaanse Constitutionele Hof heeft de amnestiewet goedgekeurd, en de rechters steunden deze met zes stemmen tegen vier.

Na vier dagen van beraadslaging heeft de rechtbank, zoals voorspeld, de amnestiewet goedgekeurd.

Het hoogste gerechtshof van Spanje heeft daarmee de wet bekrachtigd die een jaar geleden door het Spaanse Congres werd goedgekeurd.

De rechtbank verklaarde de amnestiewet constitutioneel in reactie op een beroep van de conservatieve Volkspartij (Partido Popular).

Het Hof bevestigde echter drie van de aangevochten punten: de wet moet ook mensen omvatten die protesteerden tegen het Catalaanse onafhankelijkheidsproces, de wet moet beperkt blijven tot gebeurtenissen die plaatsvonden tussen november 2011 en november 2023, en de Rekenkamer moet particuliere beschuldigingen horen voordat er zaken worden gesloten.

"Constitutionele stilte"

In een persbericht legde het Constitutionele Hof uit dat amnestiewetten grondwettelijk geldig zijn, en verwierp het het argument dat de Grondwet amnestie verbiedt vanwege een gebrek aan ‘expliciete toestemming’.

Het hof benadrukte dat “constitutioneel zwijgen niet kan worden geïnterpreteerd als een verbod” en dat het Spaanse Congres en de Senaat “een centrale positie in ons rechtssysteem innemen”.

In reactie op de beweringen van de Partido Popular dat de wet ‘zelfamnestie’ vertegenwoordigt, heeft de rechtbank dit afgewezen en gesteld dat ‘een wet die is besproken en goedgekeurd door het parlement van een democratische staat niet in aanmerking kan komen als zelfamnestie’, eraan toevoegend dat de term gereserveerd moet worden voor dictaturen of autoritaire staten.

Er staan ​​nog meer uitdagingen voor de wet in het verschiet

Het vonnis markeert de eerste beslissing van het Constitutionele Hof over zestien aanklachten tegen de amnestie voor degenen die betrokken zijn bij het Catalaans onafhankelijkheidsproces. Verwacht wordt dat het besluit de toon zal zetten voor latere uitspraken.

Van de vijftien lopende rechtszaken zijn er veertien ingediend door regionale regeringen en parlementen onder leiding van de Partido Popular, terwijl het resterende beroep is ingediend bij de socialistische regering van Castilië-La Mancha.

Tegelijkertijd zijn er vier vragen over ongrondwettigheid opgeworpen: één door het Hooggerechtshof en drie door het Catalaanse Hooggerechtshof (TSJC).

Er zijn ook beroepsprocedures van verschillende pro-onafhankelijkheidspolitici waaronder Oriol Junqueras, Raül Romeva, Dolors Bassa, Jordi Turull en Lluís Puig aan wie door het Hooggerechtshof amnestie is geweigerd in verband met beschuldigingen van misbruik van publieke middelen.

Sánchez verwelkomt besluit

De Spaanse premier Pedro Sánchez verwelkomde de beslissing van het Constitutionele Hof en noemde het "geweldig nieuws voor Spanje, vanwege zijn coëxistentie en cohesie".

“We zijn tevreden omdat we altijd hebben volgehouden dat de door het Congres aangenomen wet constitutioneel zou zijn, en dit is nu bevestigd”, zei hij.

Sánchez voerde aan dat het wetgevingsproces een voorbeeld was van de kracht van de Spaanse democratie.

“De wet werd goedgekeurd door een kamer gekozen door burgers, onderging debatten en beroepen, en is nu grondwettelijk verklaard door een rechtbank”, verklaarde hij.

Verwijzend naar de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging beschreef de premier het als “een zeer moeilijk conflict in Spanje” en zei dat de amnestiewet een “hefboom voor transformatie” was die “heeft bijgedragen aan de oplossing ervan”.

Het arrestatiebevel van Puigdemont blijft gehandhaafd

Vóór de uitspraak van het Constitutionele Hof had het Hooggerechtshof al aangegeven dat het de amnestie niet zal toepassen op sommige leiders van de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging.

Rechter Pablo Llarena bij het Hooggerechtshof verklaarde dat hij het arrestatiebevel tegen de voormalige Catalaanse president Carles Puigdemont zal handhaven.

Llarena is ook van plan de uitspraak van het Constitutionele Hof naast zich neer te leggen, omdat deze niet specifiek ingaat op de misdaad van misbruik van publieke middelen, een van de aanklachten waarmee Puigdemont wordt geconfronteerd.

Het Hooggerechtshof zou de zaak uiteindelijk voor verdere behandeling naar het Hof van Justitie van de Europese Unie kunnen verwijzen.

Het nieuwe Spaanse decreet blijft krakers beschermen

Op woensdag 10 januari zal de Spaanse regering, onder leiding van Pedro Sanchez, een omstreden decreet ratificeren dat aanvankelijk in december vorig jaar werd aangenomen.

Het decreet, geworteld in anticrisismaatregelen, stelt een verlenging van het verbod op het uitzetten van krakers en andere ‘kwetsbare’ groepen voor tot eind 2024.

Deze wetgeving dateert uit het hoogtepunt van de COVID-19-pandemie in 2020 en werd ingevoerd als reactie op de crisis.

Ondanks het afnemen van de pandemie noemt de regering de aanhoudende economische ontberingen en de indirecte gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor gezinnen als rechtvaardiging voor het voortzetten van deze maatregelen.

Het decreet heeft tot doel ‘de sociale en economische realiteit van huishoudens aan te pakken in de context van het proces van beperking van de pandemie, de inflatiedynamiek en de verlenging van de gevolgen van de internationale situatie’.

Cruciaal is dat de verlenging geldt tot 31 december, waardoor de uitzettingsprocedures worden stopgezet voor eigenaren van onroerend goed die meer dan tien eigendommen bezitten.

Deze schorsing geldt niet alleen voor huurders die de huur niet betalen, maar ook voor degenen die ‘daar wonen zonder enige machtiging’.

Uitzonderingen op deze regel zijn onder meer gevallen waarin het onroerend goed de hoofd- of tweede woning van de eigenaar is, of als er bewijs is van criminele activiteiten. Niettemin kan de vreedzame binnenkomst van krakers leiden tot het stopzetten van de uitzettingsprocessen.

Oorspronkelijk bood het decreet van 2020 meer bescherming aan eigenaren van onroerend goed, waardoor uitzettingen alleen werden voorkomen als de toegang het gevolg was van een misdrijf.

Bij daaropvolgende wijzigingen in 2021 werd deze drempel echter verlaagd, waardoor situaties van geweld werden uitgesloten. Deze verschuiving heeft de debatten over de rechten van krakers versus eigenaren van onroerend goed opnieuw aangewakkerd, waarbij de regering haar engagement herhaalde om kinderen en afhankelijke personen in strafzaken te beschermen.

Het decreet breidt ook de bescherming uit voor huurders die vanwege economische tegenslagen de huur niet kunnen betalen. Om een huisuitzetting tegen te houden, moeten huurders hun ‘economische kwetsbaarheid’ aantonen.

Het is intrigerend dat eigenaren van onroerend goed nu ook hun economische kwetsbaarheid moeten bewijzen om hun huizen terug te krijgen. De advocaat van de Rechtspleging zal de eigenaren informeren over de situatie van de huurder en hen tien dagen de tijd geven om hun zaak voor te leggen.