Rechters steunen het recht van verhuurders om nutsvoorzieningen in hun woningen af te sluiten
Een
baanbrekende uitspraak in Spanje heeft verhuurders een krachtig nieuw
wapen gegeven in hun strijd tegen krakers: het wettelijk recht om de
stekker uit elektriciteit, water en gasaansluiting te trekken in
bewoonde huizen zonder strafrechtelijke vervolging.
In
een unaniem besluit van 7 maart 2025 oordeelden rechters van de
strafkamers van het Provinciaal Hof van Barcelona dat het afsluiten
van nutsvoorzieningen in gekraakte panden geen dwang is, een stap die
door velen wordt geprezen als een langverwachte overwinning voor de
getroffen huiseigenaren.
De
uitspraak betekent dat huiseigenaren die door zogenaamde okupas (een
term die in Spanje wordt gebruikt voor illegale bewoners of kortom,
krakers) worden overvallen, niet langer wettelijk verplicht zijn om
de rekening voor water, gas of elektriciteit te betalen, terwijl
krakers gratis in hun panden wonen.
Voorheen
kon een poging om diensten af te sluiten een verhuurder in de
problemen brengen, mogelijk beschuldigd van dwang, intimidatie en
zelfs mensenrechtenschendingen. Maar deze laatste juridische
verschuiving verandert het spel, het maakt het makkelijker (en
goedkoper) voor huiseigenaren om ongewenste huurders aan te moedigen
om te vertrekken.
Krakerspiek:
een groeiende hoofdpijn voor Spanje
Volgens
officiële cijfers van het ministerie van Binnenlandse Zaken werden
er alleen al in 2024 maar liefst 16.426 inbraken gemeld in gans
Spanje en dat is 7,4% meer dan in 2023, toen er 15.289 gevallen
werden geregistreerd.
Catalonië
staat met afstand bovenaan de lijst van gekraakte woningen, met 7.009
meldingen en dat is meer dan 40% van alle gevallen in Spanje.
Schokkend genoeg is dat meer dan de volgende drie regio's bij elkaar:
Andalusië had er 2.207, Valencia zag er 1.767 en Madrid registreerde
er 1.451.
Verhuurders
juichen, activisten vrezen
Hoewel
de beslissing werd verwelkomd door verenigingen van huiseigenaren,
hebben deze veranderingen ook tot zorgen geleid bij activisten voor
huisvestingsrechten, die beweren dat het afsluiten van
nutsvoorzieningen de gezondheid en veiligheid van kwetsbare personen
in gevaar kan brengen, vooral in gevallen waarin gezinnen of kinderen
betrokken zijn.
Maar
de rechtbanken waren duidelijk, dit gaat niet om dwang, het gaat om
het terugvorderen van wat wettelijk van jou is.
De
kern van de zaak
Deze
uitspraak betekent niet dat verhuurders volledig ongestraft kunnen
handelen, een gekraakt huis betreden zonder huiszoekingsbevel of
geweld gebruiken blijft een strafbaar feit. Maar het afsluiten van de
kranen en het omzetten van de schakelaar is nu stevig wettelijk
vastgelegd in Catalonië.
Catalonië
geeft een duidelijk signaal af: verwacht geen gratis water en
elektriciteit als je in het huis van iemand anders kraakt. Maar hoe
zit het met de rest van Spanje?
De
lange wachttijden om krakers in Spanje te ontruimen, zijn mogelijk
binnenkort voorbij
Volgens
vastgoedbeheerder Alquiler Seguro is de gemiddelde wachttijd om een
gekraakt huis in Spanje terug te krijgen acht en een halve
maand. Maar in bepaalde regio's zoals Castilla y León en Murcia kan
die tijd oplopen tot een oogverblindende twaalf maanden.
In
Aragón en Navarra, waar de gemiddelde hersteltijd ongeveer vier
maanden bedraagt, zou de mogelijkheid om nutsvoorzieningen legaal te
onderbreken de zaken nog verder kunnen versnellen, waardoor deze
uitspraak een totale verandering wordt voor verhuurders in het ganse
land.
Nieuwe
wet op "expresuitzettingen"
Spanje
gaat deze week de duimschroeven aandraaien voor krakers, aangezien
een nieuwe juridische hervorming belooft om uitzettingen te
versnellen en om huiseigenaren meer grip te geven in de strijd om hun
eigendommen terug te krijgen.
Vanaf
woensdag 3 april treedt een hervorming van de Spaanse Ley de
Enjuiciamiento Criminal in werking - een hervorming die volgens
juridische experts "het paradigma" zou kunnen veranderen
van hoe krakers, of okupas, worden aangepakt.
De
schijnwerpers staan op artikel 795.1 van de Wet op de
Strafvordering, dat nu is aangepast zodat twee belangrijke misdaden,
inbeslagname van eigendom (artikel 245 van het Wetboek van
Strafrecht) en onrechtmatige binnendringing in een woning (artikel
202) worden afgehandeld via de Spaanse juicio rápido, of
“snelrechtszaken”.
Dit
zal uitzettingen versnellen in gevallen waarin krakers inbreken in
huizen of illegaal eigendommen overnemen, en
het
is een verschuiving van een langzaam, bureaucratisch proces naar een
sneller proces dat in theorie uitzettingen in slechts 15 dagen
toestaat.
Maar
we weten allemaal dat het rechtssysteem traag en problematisch is,
dus het zal niet onmiddellijk gebeuren. Maar het zal veel sneller
gaan dan voorheen.
Wil
je meer weten over het probleem met het kraken, kijk dan op
Verblijven
in Spanje.